امروز در یک انتشار برجسته، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گزارشی جامع منتشر کرده است که جزئیات عملکرد طولانی‌مدت ایران در جذب و استفاده از کودک سربازان در درگیری‌های مسلحانه، به‌ویژه بهره‌برداری از کودکان افغانستانی در تیپ فاطمیون را مورد بررسی قرار میدهد. این تحقیق جامع، نور تاباندن بر مجموعه‌ای از نقض‌ها علیه قوانین بین‌المللی بشردوستانه (قوانین جنگ) و حقوق کودکان است و عمق دخالت ایران در جذب، آموزش و اعزام کودکان به مناطق جنگی را آشکار می‌سازد.
گزارش پیش رو حاصل بررسی های میدانی از جمله اماکن دفن کشته شدگان جنگ، مصاحبه با شاهدان، تعامل با گروههای مدنی ایرانی و غیرایرانی است که این مجموعه را در تهیه گزارش پیش رو یاری کردند.
تمرکز اصلی این گزارش که توسط دادگستر (بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر)، ابتکار پاسداران و خبرگزاری هرانا تهیه شده است روی موضوع استفاده از کودکان (افراد زیر 18 سال بطور خاص) در صحنه جنگ است که عمدتا ملیت افغانستانی و بعضا پاکستانی داشته اند.
هدف از انتشار گزارش:
هدف اصلی این گزارش، افشاگری از استثمار سیستماتیک جمعیت‌های آسیب‌پذیر، با تمرکز ویژه بر مهاجران و کودکان افغانستانی توسط نیروهای نظامی و شبه نظامی وابسته به ایران است. از طریق شرح‌حال‌های دقیق، شهادت‌ها، و مدارک، مجموعه فعالان تلاش میکند تا واقعیت‌های این عملکردها که مدت‌ها در پرده‌ای از اسرار و ابهام پنهان بوده‌اند را به میان آورد.
تاکید بر نقض قوانین بین‌المللی: این گزارش به دقت تخلفات ایران از چندین معاهده بین‌المللی را، از جمله پیمان‌نامه حقوق کودک و کنوانسیون سازمان بین‌المللی کار درباره بدترین اشکال کار کودک، مستندسازی میکند. با انجام این کار، مجموعه فعالان به دنبال آن است که تضاد شدید بین تعهدات بین‌المللی ایران و اقدامات آن در عمل را برجسته سازد و بر ضرورت پاسخگویی و پایبندی به قوانین بین‌المللی بشردوستانه تاکید کند.
دفاع از حقوق و محافظت از کودکان: در اصل، انتشار این گزارش به دنبال دفاع از حقوق و محافظت از کودکان گرفتار در درگیری‌های مسلحانه. با افشای جذب و استفاده از کودک سربازان است، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران از جامعه بین‌المللی، سیاست‌گذاران، و سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهد اقدامات قاطعی انجام دهند. این گزارش به عنوان فراخوانی برای اتخاذ تدابیر به منظور جلوگیری از بهره‌برداری بیشتر از کودکان در درگیری‌ها و حفاظت از حقوق آنها طبق قوانین بین‌المللی کاربردی است.
ترویج شفافیت و پاسخگویی: این گزارش همچنین به دنبال ایجاد فرهنگی از شفافیت و پاسخگویی در خصوص جذب و استفاده از کودک سربازان است. با ارائه تحلیل عمیق از شبکه‌های جذب، مراکز آموزشی، و نقش‌هایی که نهادها و فرماندهان مختلف ایفا میکنند، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران می‌کوشد تا اطمینان حاصل کند که افراد مسئول این نقض‌ها پاسخگو باشند.
تشویق به اقدام و گفتگوی بین‌المللی: در نهایت، انتشار این گزارش قصد دارد اقدام و گفتگوی بین‌المللی در مورد موضوع کودک سربازان را برجسته کند. این گزارش برای تلاش جهانی هماهنگ به منظور رسیدگی و کاهش عوامل منجر به جذب کودک سربازان، فشار برای اصلاحات سیاستی، و اجرای تدابیر حفاظتی که با اصول قوانین بین‌المللی بشردوستانه و حقوق کودک هم‌راستا هستند، تاکید میکند.
از طریق این گزارش، مجموعه فعالان حقوق بشر نه تنها بر بی‌عدالتی‌های شدیدی که کودک سربازان با آن روبرو هستند نور می‌تاباند، بلکه نقشه راهی برای تغییر ارائه میدهد و از تمام ذینفعان می‌خواهد که به محافظت از آسیب‌پذیرترین افراد در مناطق درگیری متعهد شوند.
درک گزارش: بررسی عمیقی از جذب کودک سربازان توسط ایران
گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تحلیلی جامع است که جذب و بهره‌برداری سیستماتیک از کودک سربازان توسط ایران، به‌ویژه استفاده از کودکان افغانستانی در میان رده‌های تیپ فاطمیون و گروه پاکستانی زینبیون که از گروهای شبه‌نظامی درگیر در سوریه تحت حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هستند، را برملا میکند. این تحقیق نتیجه‌ی تحقیقات دقیقی است، شامل مصاحبه‌هایی با کودک سربازان سابق، بررسی های میدانی و تحلیل تاکتیک‌های جذب، و بررسی فرآیندهای آموزش و استقرار.
یافته‌های کلیدی گزارش:
جذب و استفاده سیستماتیک از کودک سربازان: گزارش نشان میدهد که ایران برای دهه‌ها در جذب سیستماتیک کودک سربازان مشغول بوده است، با شیوه‌هایی که به جنگ ایران و عراق بازمی‌گردد و از طریق دخالت‌هایش در درگیری‌های سوریه ادامه یافته است. این گزارش توضیح میدهد که چگونه ایران جمعیت‌های آسیب‌پذیر، به‌ویژه پناهندگان و مهاجران افغانستانی که بسیاری از آنها کم‌سن و سال هستند، را هدف قرار میدهد، آنها را با وعده پاداش‌های مالی یا اقامت قانونی به خدمت نظامی وادار میکند.
نقض قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی: یافته‌های مجموعه فعالان نقض چندین قانون بین‌المللی توسط ایران، از جمله پیمان‌نامه حقوق کودک که تعیین میکند کودکان زیر ۱۵ سال نباید جذب یا در درگیری‌ها استفاده شوند، را برجسته میکند. علی‌رغم این تعهدات حقوقی، شواهد ارائه‌شده در گزارش نشان‌دهنده جذب کودکان به سنین پایین‌تر از ۱۴ سال است، که نقض آشکار تعهدات بین‌المللی ایران را نشان میدهد.
آموزش و آماده‌سازی ناکافی: این تحقیق، جزئیات آموزش ناکافی و عجولانه‌ای را که به این کودک سربازان داده میشود نشان می دهد، این آموزش ها غالباً تنها سه تا چهار هفته به طول می‌انجامد، گزارش با تمرکز بر تاکتیک‌های جنگی به جای درک جامع از حقوق بین‌الملل بشردوستانه (حقوق جنگ)، تفصیل میدهد. این کمبود آموزش مناسب نه تنها این کودکان را در میدان نبرد با خطرات شدید مواجه می‌سازد، بلکه با اصول حقوق جنگ که ایران موظف به آموزش نیروهای مسلح خود است، نیز در تضاد است.
بهره‌برداری و اجبار: گزارش بر بهره‌برداری و اجبار در قلب شیوه‌های جذب ایران نور می‌تاباند. شهادت‌های کودک سربازان سابق تصویری نگران‌کننده از دستکاری را آشکار میکند، جایی که افراد کم‌سن و سال تحت تهدید خشونت یا مرگ به نقش‌های جنگی وادار میشوند، و وعده‌های داده شده به آنها در مورد جبران مالی و وضعیت قانونی به طور معمول نقض میشود.
نرخ بالای تلفات و کمبود حمایت: یکی از نگران‌کننده‌ترین یافته‌ها، نرخ بی‌نسبت بالای تلفات در میان کودک سربازان تیپ فاطمیون است. شهادت‌ها و داده‌ها به مواردی اشاره دارند که صدها کودک سرباز با حداقل حمایت در عملیات‌های جنگی به کار گرفته شده‌اند، که منجر به از دست دادن زندگی و آسیب‌های قابل توجهی شده است. علاوه بر این، گزارش از کمبود حمایت مناسب برای کودک سربازان زخمی و خانواده‌های کشته‌شدگان در عمل انتقاد میکند، و نگرش بی‌توجهی و بی‌اعتنایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نسبت به این افراد پس از بازگشت از سوریه را برجسته میکند.
فراخوان به اقدام: در پرتو این یافته‌ها، مجموعه فعالان از جامعه بین‌المللی خواستار اقدام فوری است، از جمله تحریم‌ها، فشارهای دیپلماتیک، و حمایت از سازمان‌های غیردولتی که در زمینه محافظت از جمعیت‌های آسیب‌پذیر در برابر جذب فعالیت میکنند. تأکید میکند، همچنین بر ضرورت این که ایران به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باشد اشاره دارد، این گزارش حکومت ایران را به پایان دادن به جذب کودک سربازان و اتخاذ اقداماتی برای بازتوانی و حمایت از کسانی که از چنین شیوه‌هایی آسیب دیده اند، ترغیب میکند.
گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران تنها یک اتهام در باب عملکرد ایران نیست، بلکه فراخوانی است برای حفاظت از حقوق و سلامتی کودکان گرفتار در درگیری‌ها. با روشن کردن این مسائل، مجموعه فعالان به دنبال بسیج تلاش‌های جهانی برای اطمینان از این است که هیچ کودکی مجبور به حمل اسلحه نشود و کسانی که رنج برده‌اند، حمایت‌های لازم را برای بازسازی زندگی‌شان دریافت کنند.
غلبه بر چالش‌ها: سفر برای آشکار کردن حقیقت
گزارش مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران درباره جذب و استفاده از کودک سربازان توسط ایران، دستاوردی قابل توجه است که با وجود چالش‌های امنیتی و اطلاعاتی قابل توجه، آماده شده است. انجام تحقیق در زمینه‌ای که دسترسی به داده‌های قابل اعتماد به شدت محدود است و موضوعات تحقیق با خطرات قابل توجهی روبرو هستند، نیازمند رویکردهای نوآورانه و عزم راسخ بود. تعهد سازمان به آشکار کردن حقیقت منجر به انجام تحقیقات مخفیانه، مصاحبه‌های گسترده با بازماندگان، و همکاری با شبکه‌ای از فعالان محلی شد، همه در حالی که ایمنی و ناشناسی افراد درگیر قابل تضمین باشد.
اهمیت تاریخی گزارش
این گزارش به عنوان یک سند تاریخی ایستاده است، نه تنها به این دلیل که به طور جامع عملکرد ایران در جذب کودک سربازان را ثبت کرده است، بلکه به این دلیل که استقامت و شجاعت کسانی که تحت عملکرد حکومت رنج برده‌اند را نیز برجسته میکند. این گزارش صدایی به بی‌صدایان میدهد و داستان‌های آنها را در کانون توجه بین‌المللی قرار میدهد. علاوه بر این، به عنوان قطعه‌ای حیاتی از شواهد در برابر تخلفات ایران از قوانین بین‌المللی و هنجارهای حقوق بشری عمل میکند، به دقت هر جنبه‌ای از فرآیند جذب، بهره‌برداری مواجهه شده توسط کودکان، و تأثیر ویرانگر آن بر زندگی و جوامع آنها را شرح میدهد.
نقش جامعه بین‌المللی
جامعه بین‌المللی نمی‌تواند از یافته‌های این گزارش چشم‌پوشی کند. نقض‌های مستند تأثیرات عمیقی بر صلح، امنیت و حقوق بشر جهانی دارند. رسیدگی به استفاده از کودک سربازان نیازمند تلاش هماهنگ از سوی کشورهای سراسر جهان برای:
اعمال تحریم‌ها و فشار دیپلماتیک: کشورها باید از کانالهای دیپلماتیک و تحریم‌های اقتصادی هوشمندانه برای فشار آوردن به ایران جهت قطع جذب کودک سربازان و پایبندی به قوانین بین‌المللی بشردوستانه و حقوق بشر استفاده کنند.
پشتیبانی از برنامه‌های بازتوانی: نیاز فوری به برنامه‌هایی متمرکز بر بازتوانی و بازگشت اجتماعی کودک سربازان سابق وجود دارد، که به آنها پشتیبانی روانشناختی، آموزش و آموزش حرفه‌ای ارائه میدهد تا به آنها در بازسازی زندگی‌شان کمک کند.
تقویت مکانیزم‌های نظارت و گزارش‌دهی: جامعه بین‌المللی باید از ایجاد نهادهای نظارتی مستقل برای ردیابی نقض‌های مربوط به استفاده از کودک سربازان حمایت کرده و اطمینان حاصل کند که عاملان مسئولیت اعمال خود را بپذیرند.
ترویج گفتگو و همکاری بین‌المللی: انجمن‌ها و بحث‌های جهانی باید برای افزایش آگاهی در مورد این موضوع و ترویج همکاری بین ملت‌ها در ریشه‌کن کردن استفاده از کودک سربازان به کار گرفته شوند.
ارائه پشتیبانی به جامعه مدنی و سازمان‌های غیردولتی: سازمان‌هایی که در زمینه حفاظت از کودکان در برابر جذب و ارائه کمک به کسانی که توسط درگیری‌ها آسیب دیده‌اند کار میکنند، باید از حمایت مالی و لجستیکی جامعه بین‌المللی بهره‌مند شوند.
دعوت به مشارکت
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران از تمام افراد، سازمان‌ها، و نهادهای دولتی نگران این موضوع حیاتی دعوت میکند تا با بررسی گزارش کامل در این مسئله مشارکت کنند. با درک عمق و شدت نقض حقوق علیه کودکان در درگیری‌های مسلحانه، ما می‌توانیم به طور جمعی به سمت راه‌حلی کار کنیم که کرامت و حقوق تمام افراد را محترم شمارد.
برای دسترسی به گزارش جامع و آگاهی بیشتر از یافته‌ها و توصیه‌ها، لطفاً نسخه کامل پی دی اف را با کلیک بر روی تصویر زیر دانلود کنید. ما از خوانندگان دعوت می‌کنیم تا با هرگونه سوال، بینش، یا حمایت از تلاش‌های مستمر ما برای حفاظت از حقوق بشر در سراسر جهان، با ما تماس بگیرند.
مشارکت و حمایت شما در مبارزه ما علیه استفاده از کودک سربازان و در ماموریت گسترده‌تر ما برای حفظ حقوق بشر در سراسر جهان، حیاتی است. تنها در سایه همکاری است که ما می‌توانیم تفاوتی ایجاد کنیم و دنیایی امن‌تر و عادلانه‌تربرای نسل‌های آینده را تضمین کنیم.
