دادگستر؛ بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران

همزمان با ۲۴ مارس (چهارم فروردین ۱۴۰۰) روز جهانی «حق بر آگاهی از حقیقت و کرامت قربانیان نقض فاحش حقوق بشر» مجموعه فعالان حقوق بشر از پایگاه اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران رونمایی کرد. در این پایگاه اطلاعاتی که با نام «دادگستر» راه‌اندازی شده، جزییات موارد متعدد نقض حقوق بشر در ایران به همراه اطلاعات ناقضان شامل افراد حقیقی و نهادها و سازمان‌های دولتی و حکومتی به تفصیل ارائه شده است.

به مدت بیش از پانزده سال ، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، رویکرد قربانی محور را در زمینه مستند سازی و گزارشگری در مورد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران حفظ کرده است. تمرکز اصلی این بوده است که موارد نقض حقوق افراد را ثبت کرده و جنایات مرتکب شده علیه قربانیان را برجسته کند. با اینحال، علیرغم دهها هزار گزارش و سند از نقض حقوق بشر، مصونیت از مجازات ناقضین حقوق بشر وابسته به حکومت نشان داد نیاز است به موازات قربانیان، عاملان و آمران این اقدامات برای تضعیف چرخه سیستماتیک نقض حقوق بشر معرفی شوند تا با استفاده از سرمایه حقوقی-اجتماعی در مسیر روشن تری از پاسخگویی نسبت به اعمال خود قرار بگیرند.

به مناسبت 24 مارچ، روز جهانی “حق حقیقت درمورد نقض فاحش حقوق بشر و کرامت قربانیان” و همزمان با تصویب قطعنامه در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران در چهل و ششمین جلسه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، از حاصل مدتها تلاش غیر علنی خود “دادگستر” پایگاه داده ای ناقضان حقوق بشر در ایران رونمایی کرد.

روز سه شنبه در اختتامیه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، سازمان ها و کشورهای عضو در کنار جمع بزرگی از سازمان های حقوق بشری به طور یکسان خواستار پایان یافتن مصونیت از مجازات ناقضین حقوق بشر در ایران شدند. دادگستر برای تجهیز جامعه بین المللی به ابزاری جهت پیش برد این هدف ایفای نقشی موثر را دنبال می کند.

این پایگاه داده که در آدرس www.spreadingjustice.org در دسترس است، شامل گردآوری و مستندسازی منحصر به فرد مشخصات افراد و نهادهای ناقض حقوق بشر است. کسانی که به خوبی شناخته شده اند و همچنین کسانی که کمتر، یا اصلا برای افکار عمومی شناخته نشده اند.

چه افرادی در پایگاه داده دادگستر ثبت می‌شوند

در حالی که بانک اطلاعاتی دادگستر همه ناقضین شناخته شده را شامل می شود، اما عمدتا این پایگاه بر جمع اوری اطلاعات در مورد نقض حقوق بشر واقع در سالهای اخیر متمرکز است. تمرکز بر وقایع اخیر و افراد کمتر شناخته شده، محققان موقعیت بهتری برای جمع آوری، مستند سازی و بررسی اطلاعات مربوط به تخلفات مورد نظر دارند.

در کنار مشخصات افراد ناقض حقوق بشر، مانند مسعود صفدری، پروفایل‌هایی از متخلفان نهادی مانند دادگاه انقلاب اسلامی تهران نیز وجود دارد. پروفایل متخلفان نهادی به مشخصات افراد وابسته، متخلفان فردی و همچنین قربانیان فردی و گروهی مرتبط است. این ویژگی در کمک به ایجاد ارتباطات برای اهداف تحقیقاتی موثر است. به همین ترتیب، وقتی کاربران روی نام قربانی کلیک می کنند، به لیستی از هر متخلف در پایگاه داده که ممکن است وابسته باشد نیز هدایت می شوند.

در حالی که پروفایل های موجود کامل هستند، کاربران می توانند با ارسال اطلاعات اضافی ناشناس به توسعه اطلاعات در پروفایل ها کمک کنند. کاربران آگاه تشویق می شوند که با پر کردن فرم تکمیل اطلاعات، هم به تکمیل اطلاعات در پروفایل‌های ناقضین و هم به معرفی ناقضینی که در دادگستر ثبت نشده اند کمک کننند. لازم به ذکر است، که این فرم‌ها به صورت کاملا ناشناس پر و ارسال میشوند و دادگستر هیپگونه دسترسی به اطلاعات ثبت کننده نخواهد داشت. تمام اطلاعات دریافتی قبل از ذخیره در پایگاه داده دادگستر توسط محققین این پایگاه داده راستی آزمایی میشوند. با استفاده از ابزاری که توسط یک دانشگاه آلمانی ایجاد شده است، کاربران همچنین می توانند اطلاعات مربوط به مجموعه ای از شاخص های ظاهر فیزیکی را ارسال کنند. این قابلیت که در بالا به آن اشاره شد، بر اساس ارسال های کاربر، چهره‌ی سه بعدی ناقض را ترسیم می‌کند. این ارسال ها برای تجزیه و تحلیل مقایسه ای استفاده می شود، تا با شناسایی چهره‌ی احتمالی ناقضین اطلاعات دقیقتری در مورد آنان ثبت شود.

محققان این پایگاه اطلاعاتی ساعتهای بی شماری را به جمع آوری، مستند سازی و تأیید اطلاعات موجود در پایگاه دادگستر اختصاص داده‌اند. تمام اطلاعات موجود طی یک فرآیند سخت گیرانه راستی آزمایی شده وقبل از افزودن به پایگاه داده، صحت آنها تأیید می شود. با جمع آوری و تأیید اطلاعات، پروفایل های جدید بصورت مستمر به پایگاه داده اضافه می شوند.

تمام اطلاعات، اسناد و گزارش های جمع آوری شده در مورد ناقضین هم به صورت آنلاین و هم از طریق پی.دی.اف به صورت آرشیوی ذخیره می شوند. دادگستر در وب سایت خود اعلام کرده است “اگر سازمان، محقق، وکیل، و … هستید که در راستای احقاق حقوق بشر فعالیت می‌کنید مینتوانید برای اطلاعات بیشتر و یا دریافت اسناد محرمانه از طریق صفحه تماس با ما، با مسئولان دادگستر تماس بگیرید.”

پروفایل‌ها چطور ساخته می‌شوند

مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران و توابع آن از جمله خبرگزاری هرانا، در طول سالهای فعالیت خود آموخته است که هنگام کار در مسیر پاسخگوسازی ناقضین، چه اطلاعاتی برای ذینفعان بیشتر ضروری است. در هنگام ساخت پایگاه داده، درسهای آموخته شده مورد توجه قرار گرفتند. مشخصات فردی ناقض، در صورت موجود بودن، شامل عکس یا عکس‌ها از متخلف، اسناد و مدارک (که شامل دسته بندی‌ها مختلفی از اسناد قضایی تا ویدیو و عکس و اعتراف میشود)، همچنین در قسمت منابع و گزارشات، تنها منابع مورد اعتماد و معتبری که در مورد ناقض و تخلفات وی اطلاعاتی دارند قرار میگیرد، در بخش شرح اقدامات محققین دادگستر خلاصه‌ای دسته بندیهای نقض حقوق بشر توسط ناقض را با بررسی مصداق ها آورده اند، بررسی نهایی حقوقی هر پروفایل توسط توسط برایان کورین، حقوقدان سرشناس بین المللی به پروفایل ها اضافه می شود. همچنین می توان اطلاعاتی در مورد سابقه کار، اقامت فعلی، سابقه سفر و سوابق تحصیلی ناقض را در پروفایل‌ها مطالعه کرد.

این پروفایل ها شامل اطلاعات اساسی مانند نام کامل و دیگر انواع نگارش نام، تاریخ تولد، محل تولد و هرگونه وابستگی نهادی در حال حاضر است.. علاوه بر این، اطلاعاتی در مورد ویژگی های ظاهری از جمله، رنگ چشم، رنگ مو، قد و وزن وجود دارد. تمامی تاریخ‌های ثبت شده در سه سطح میزان دقت طبقه بندی می شوند: “دقیق ، تقریبا دقیق و تخمینی”. کاربران همچنین توانایی تبدیل واحد وزن و قد و تبدیل تاریخ‌ها از تقویم جلالی به میلادی و بلعکس را دارند.

پایگاه داده دادگستر از یک شبکه‌ی به هم پیوسته تشکیل شده است. در این شبکه با استفاده از تگ های گوناگون کاربر امکان این را دارد که از یک پروفایل به پروفایل‌ها مرتبط دیگر برود و تحقیق خود را گسترش دهند. برای مثال در پروفایل ناقضین، نام قربانیان، موارد نقض حقوق بشر، وابستگی‌سازمانی، محل تحصیل، شهر محل اشتغال و … قابل انتخاب هستند، کاربر با کلیک روی هر یک از این موارد به لیستی از تمامی اطلاعات مشابه یا مرتبط با مورد انتخاب شده دست پیدا می کند.

چطور می‌توانید از دادگستر استفاده کنید؟

دادگستر به دو زبان انگلیسی و فارسی در دسترس است. کاربران می توانند با استفاده از امکان انتخاب شاخص های اصلی مانند شکنجه، حق زندگی ،حقوق کار، حقوق زنان، حقوق اجتماعی، حقوق زندانیان، حق حیات، حق آزادی اندیشه و بیان و موارد دیگر در پایگاه داده جستجو کنند، تا تمام پروفایل‌های مرتبط با این انتخاب برای او نمایش داده شود. همچنین می توان برچسب ها را با وابستگی نهادی مانند دادگاه انقلاب اسلامی تهران یا پلیس سایبری ایران در میان دیگران جستجو کرد. برای کمک به وکلا یا محققانی که در موارد خاص کار می کنند، این پایگاه داده با نام قربانی قابل جستجو است. کاربران می توانند ابزار جستجوی پیشرفته را در صفحه اصلی دادگستر پیدا کنند.

دادگستر فقط یک پایگاه داده نیست

دادگستر به سادگی یک پایگاه داده نیست، همچنین منابع اموزشی در مورد سیستم های موجود، احکام و هرچیز دیگر که به درک پروفایل‌ها و تحقیق در مورد ناقضین کمک کند در این پایگاه ارائه می‌شود. همچنین کاربر میتواند در قسمت گزارش ها، گزارش‌ و تجزیه و تحلیل های منحصر به فرد در مورد ناقضان حقوق بشر و اخباری که محور اصلی آن ناقضین هستد را بخواند. در قسمت آمار، دادگستر آمار مرتبط با ناقضین را به صورت نمودارهای مختلف نمایش می دهد، برای مثال نقشه‌ی پراکندگی ناقضین یا درصدبندی سهم ارگان ها در نقض حقوق بشر. تمام اطلاعات موجود در spreadingjustice.org از جمله پروفایل‌ها، آمار، منابع و گزارش ها به طور منظم به روز می‌شوند.

دادگستر خوانندگان را تشویق می کند تا پایگاه داده را با شبکه های خود به اشتراک بگذارند. لطفا برای هرگونه اطلاعات بیشتر در مورد دادگستر با مسئول ادووکاسی آن از طریق اطلاعات ذیل یا بخش “تماس با ما” در سایت تماس بگیرید.

Skylar Thompson
[email protected]